Słowniczek Metody dydaktyczne :
Metody tradycyjne ( podające )
Pogadanka – jest to przedstawienie pewnych wiadomości, zagadnień bądź teorii / koncepcji w sposób prosty i przejrzysty, czasem uproszczony, a jednocześnie dostosowany do możliwości percepcji odbiorców. Celem jest przybliżenie problemu / zagadnienia, zachęcenie do pogłębienia wiedzy na dany temat. Odmianą pogadanki jest Gawęda, powinna być ona wygłaszana w zajmujący sposób jej celem jest głównie zaciekawienie tematem i skłonienie do przemyśleń.
Pokaz / demonstracja – jest to pokazanie / zademonstrowanie jakiegoś urządzenia, jego zasad działania lub też sposobu zachowania czy postępowania w określonych sytuacja ( zasadą pokazu jest to iż wszystko dzieje się „ w ruch „ ) w warunkach naturalnych lub sztucznych. Celem jest ukazanie możliwości, zapoznanie z zasadami działania, przedstawienie właściwego sposobu lub metody postępowania
Prelekcja – jest to przedstawienie/ pokazanie jakiegoś tematu, zagadnienia, w sposób z reguły subiektywny. Celem jest przekonanie, nakłonienie do poglądów, postaw, zachowań lub zachęcenie do określonego działania.
Prezentacja – jest to przedstawienie/ pokazanie jakiegoś tematu, zagadnienia, jak również produktu lub osoby w sposób w miarę obiektywny. Celem jest pokazać / przedstawić, umożliwić zapoznanie się z tematem, zagadnieniem, problematyką, produktem, osobą ( czasem również zaciekawić )
Odczyt – jest to prezentacja własnych poglądów i przemyśleń autora na dany temat, z reguły przedstawionych subiektywnie, w oparciu o dowolny warsztat badawczy.
Wykład – jest to przedstawienie / wyłożenie w sposób kompleksowy i uporządkowany określonej teorii ( poglądów ) lub koncepcji naukowej, z reguły uzupełnionej komentarzem własnym wykładającego. Wykładowca może wykładać teorie własne lub „ cudze „. Celem jest przedstawienie / wyłożenie teorii.
Zagajenie – jest to wystąpienie publiczne, którego celem jest przypomnienie lub sformułowanie problemu do dyskusji lub zagadnień do omówienia.
Metody aktywizujące
Analiza przypadku – zob. metoda przypadku
Ćwiczenia ( klasyczne ) – polegają na wykonaniu / wykonywaniu określonego przykładowego zadania / czynności w warunkach „ szkolnych „ . Ich celem jest z reguły doskonalenie umiejętności lub podnoszenie sprawności
Ćwiczenia symulacyjne / symulacje – polegają na wykonywaniu określonych rzeczywistych zadań / czynności w warunkach zbliżonych do rzeczywistych, przy użyciu rzeczywistych narzędzi i materiałów ( lub ich symulantów )
Ćwiczenia z zadaniem zastępczym – polegają na wykonaniu zadania umownego / zastępczego w warunkach sztucznych. Ich celem jest z reguły obserwacja np. zachowań uczestników, zjawisk zachodzących w grupie lub też ukazania pewnych zjawisk zachodzących w rzeczywistości na przykładzie zastępczym
Dyskusja – polega na wymianie poglądów i opinii na określony temat,
Mamy różne odmiany dyskusji:
- Zwykła, zwykła moderowana ( czyli z osobą spełniającą funkcję moderatora )
- Obserwowana ( panelowa, panel ) – polega na tym że kilka osób dyskutuje, a reszta obserwuje czyli jest rodzajem publiczności, publiczność może być aktywna lub bierna
- Sztafeta ( fish bowl ) – odmiana obserwowanej, tutaj co jakiś czas następuje częściowa lub pełna wymiana / rotacja pomiędzy dyskutantami a publicznością
- Wielokrotna ( w kilku zespołach z tym samym tematem), potem porównuje się lub zestawia wyniki
- Efektywna ( okrągłego stołu ) – polega na tym, że uczestnicy zabierają głos kolejno, każdy ma się obowiązek wypowiedzieć, a ponadto uczestnicy mają czas na przygotowanie się do spotkania
GRY ( wszystkich typów ) – polegają na wykonywaniu analogicznych jak w ćwiczeniach zadań / czynności. Dodatkowym elementem odróżniającym / wyróżniającym jest wprowadzenie standaryzowanego wyniku, w postaci elementu punktacji, co umożliwia porównanie wyników uzyskiwanych przez poszczególnych graczy / zespoły ( lub tego samego gracza w kolejnych grach ). Jest tu wprowadzony element rywalizacji, właśnie on jest istotną cechą gier, bo w znaczny sposób zwiększa chęć uczestnictwa w grach.
Inscenizacja – polega na inscenizowaniu ( aranżowaniu ) określonych sytuacji i odgrywaniu tych sytuacji przez uczestników w warunkach naturalnych, umownych lub laboratoryjnych.
Inscenizacja może być improwizowana lub przygotowana / oparta o scenariusz. Pojedyncza lub wielokrotna. Obserwowana i uczestnicząca.
Kwestionariusz – metoda ta służy ustalaniu własnych postaw lub zachowań odnośnie danego zagadnienia. Kwestionariusz składa się zazwyczaj z wprowadzenia = instrukcji, zestawu pytań z odpowiedziami i klucza/arkusza wyników. Por. test
Metoda „ poczty „ ( koszyk zadań ) – jest to rodzaj ćwiczenia polegający na dostarczeniu uczestnikowi określonej porcji zagadnień do wykonania/rozstrzygnięcia, z reguły w fabule mówi się, że otrzymałeś korespondencję np. mailową a w niej …. Zadaniem uczestników jest zaplanować swoje działania związane z „ otrzymanymi „ zadaniami lub podjąć określone decyzje.
Metoda przypadków ( incident method ) – polega na zapoznaniu się z rzeczywistym lub umownym zdarzeniem, w wersji wstępnej, a następnie na pozyskaniu / zebraniu dodatkowych informacji o tym zagadnieniu. Kolejno całość sytuacji zostaje poddana analizie, z reguły uczestnicy proponują podjęcie określonych decyzji, działań lub wskazują rozwiązanie.
Metoda sytuacyjna ( case method ) – polega na zapoznaniu się z przedstawionym opisem określonej rzeczywistej lub umownej sytuacji, a następnie jej przeanalizowaniu i wyciągnięciu wniosków.
Metoda sytuacji krytycznej ( critical incident ) / jest b. podobna do metody przypadków / - polega na zapoznaniu się z rzeczywistym lub umownym krytycznym zdarzeniem, w wersji wstępnej, a następnie na pozyskaniu / zebraniu dodatkowych informacji o tym zagadnieniu. Kolejno całość sytuacji zostaje poddana analizie, z reguły uczestnicy proponują zastosowanie określonego rozwiązania tej sytuacji.
Metody twórczego myślenia – ogólnie jest to zbiór metod i technik, ułatwiających kreowanie nowych rozwiązań i wypracowywanie nowego spojrzenia na jakiś problem. Przykładowe metody to np. „ burza mózgów „ , Philips 66, „ 635 „
Odgrywanie ról – polega na odgrywaniu przez uczestników różnych sytuacji w postaci „ scenek z życia „. Odbywa się to z reguły w warunkach naturalnych bądź umownych i jest improwizowane.
Opis przypadku - zob. metoda przypadku
Opis sytuacyjny – zob. metoda sytuacyjna
Symulacje – zob. ćwiczenia symulacyjne
Studium przypadku – zob. metoda przypadku
Test – metoda służąca uzyskaniu wiedzy na temat zachowań lub postaw w określonych sytuacjach. Test zazwyczaj składa się z wprowadzenia = instrukcji, zestawu pytań z odpowiedziami i klucza/arkusza wyników. Por. kwestionariusz